Etik Mevzuatı

KANUNLAR

YÖNETMELİKLER

REHBERLER VE STANDARTLAR

Sayıştay Denetçileri için Etik İlkeler ve Kurallar

Mesleki Etik Kurallarına Bağlılık

Sayıştay denetçileri, mesleki etik kurallarının önemini kabul eder; bu kurallara her koşulda bağlı kalır.

Bağımsızlık

Sayıştay denetçileri;

  •  Denetime tabi kamu idarelerinden ve diğer ilgili taraflardan bağımsız hareket eder.
  •  Bağımsızlıklarına zarar verebilecek veya böyle bir izlenim uyandırabilecek herhangi bir davranıştan ve ilişkiden uzak durur. 
  • Bağımsızlıklarını korumak için her türlü etkiden kaçınır. 

Tarafsızlık ve Nesnellik

Sayıştay denetçileri;
  • Görevlerini herhangi bir baskı, etkileme ve yönlendirme olmaksızın yerine getirir; tarafsızlığına zarar verebilecek veya çevresinde böyle bir algıya neden olabilecek herhangi bir faaliyet veya ilişkinin içerisinde yer almaz; her türlü baskıya karşı tarafsızlığını muhafaza eder. 
  • Görevleriyle ilgili bilgi ve belgeleri değerlendirirken; adil, tarafsız ve objektif bir şekilde hareket eder; mesleğin gerektirdiği nesnellik ilkesine uyar.
  • Görevleri ile ilgili görüş ve kanaatlerini gerekçeli olarak belirtir. 
  • Raporlarını, hiç bir şüpheye yer bırakmayacak biçimde düzenler ve genel kabul görmüş uluslararası denetim standartlarına uygun olarak toplanmış kanıtlara dayandırır. 

Dürüstlük

Sayıştay denetçileri;
  • Görevlerini dürüstlük, doğruluk, dikkat ve sorumluluk duygusu içinde yürütür. 
  • Görevlerini yerine getirirken yetkilerini aşarak, kendilerini ve Sayıştayı bağlayıcı açıklama, taahhüt, vaat veya girişimde bulunmaz. 
  • Görevlerinin saygınlığını ve güvenilirliğini zedeleyen görüntü, tavır ve davranıştan kaçınır. 
  • Görevleriyle ilgili kamu kaynaklarının kullanımında dürüstlüğü esas alır; kamu bina ve taşıtları ile diğer kamu malları ve kaynaklarını kamusal amaçlar ve hizmet gerekleri dışında kullanmaz ve kullanılmasına sebep olmaz; bunların kullanımında savurganlıktan kaçınır. 
  • Görevlerinin gerektirdiği itibar ve güvene layık olduklarını davranışlarıyla gösterir; kamu hizmetine güven duygusunu zedeleyen, şüphe yaratan ve adalet ilkesine zarar veren davranışlarda bulunmaktan kaçınır. 

Eşitlik

Sayıştay denetçileri;
  • Görevlerini yerine getirirken, kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket eder.
  • Dil, din, ırk, cinsiyet, sosyal ve ekonomik durum, siyasi düşünce ve benzeri diğer sebeplere dayanan farklılıkları gözetmeksizin görevlerini yerine getirir. 
  • Görevleri sırasında ve görevleriyle ilişkili olarak herhangi bir kişiye, zümreye ya da kuruma karşı önyargılı hareket etmez yahut bunları kayırıcı veya dışlayıcı davranışlarda bulunmaz. 

Çıkar Çatışmasından Kaçınma

Sayıştay denetçileri;
  • Görevleri sırasında ve görevleri ile ilişkili olarak yakınlarının ve kendi çıkarlarının söz konusu olabileceği her türlü durumdan kaçınır; bunlarla ilgili olarak denetim, inceleme ve raporlama işlerine katılmaz, görüş ve kanaat bildirmez. 
  • Görevlerini tarafsız ve nesnel şekilde icra etmesini etkileyen ya da etkiliyormuş gibi görünen, kendisine, yakınlarına ve çevresine sağlanan her türlü menfaatin, mali ya da diğer imkânların ve benzeri çıkarların söz konusu olduğu, herhangi bir gerçek ya da potansiyel çıkar çatışmasından kaçınır. Çıkar çatışmasının farkına varır varmaz durumu Başkanlığa bildirir. 
  • Son üç yıl içinde görev yaptıkları kurum, kuruluş ve bunların iştiraklerine yönelik inceleme, denetim ve raporlama işlerine katılmaz. 
  • Görevlerini yürütürken, yetki ve nüfuzunu kullanarak hizmetin gerekli kıldığı koşullar dışında, kurumlardan ek hizmet veya imkân talep etmez; kamu mal ve hizmetleri ile insan kaynaklarını hizmet gerekleri dışında kullanmaz ve kullanılmasına sebep olmaz. 
  • Kendisine ve yakınlarına çıkar ve imtiyaz sağlamak amacıyla görev, unvan ve nüfuzunu kullanarak kamu görevlileri ve ilgili kişilere mevzuat dışında işlem yaptırmaz veya onları bu yolda işlem yapmaya zorlamaz. 
  • Bağımsızlıklarını ve dürüstlüklerini tehlikeye sokabilecek veya zedelemiş gibi algılanabilecek herhangi bir hediye veya ödülü reddeder ve muhtemel bir çıkar çatışmasını önler; tarafsızlığını, performansını, görevini yapmasını veya görüşünü etkileyen veya etkileme ihtimali bulunan hiçbir hediyeyi kabul etmez. 
  • Görevleriyle ilgili olarak, gerçek veya tüzel kişilerden kendileri, yakınları ve diğer kişiler için doğrudan ya da aracı eliyle herhangi bir hediye almaz ve menfaat sağlamaz. 

Yetkinlik ve Mesleki Özen

Sayıştay denetçileri;
  • Görevlerinin gerektirdiği mesleki bilgi ve becerisini sürekli geliştirmeye gayret eder. Görevlerini yaparken meslektaşları arasındaki ekip çalışmasına ve işbirliğine önem verir; kendisinden beklenen gerekli desteği sağlar. 
  • Denetimin planlanması, yürütülmesi, denetim raporunun hazırlanması safhalarında gerekli mesleki özen ve titizliği gösterir. 
  • Mesleki yeterliğin bir gereği olarak, görevleri ile ilgili mevzuatı, ulusal ve uluslararası gelişmeleri ve yayınları takip eder. 
  • Yürürlükteki denetim standartlarını, politikalarını, prosedürlerini ve uygulamalarını bilir ve bunları uygular. Denetime tabi kamu idarelerinin faaliyetlerini yönlendiren yasal ve kurumsal prensip ve standartlar hakkında da yeterli bilgiye sahip olur. 

Mesleki ve Kurumsal Bilinç

Sayıştay denetçileri, Sayıştayın amaç ve misyonuna uygun davranır; toplumun Sayıştaya ve kendilerine duyduğu güveni sarsabilecek davranışlardan kaçınır.

Mesleğin Menfaat Temini için Kullanılmaması

Sayıştay denetçileri;
  • Görev, unvan ve yetkilerini kullanarak kendileri, yakınları veya üçüncü kişiler lehine menfaat sağlayamaz ve aracılıkta bulunamaz, kendilerinin veya başkalarının kitap, dergi, CD ve benzeri ürünlerinin satışını ve dağıtımını yaptıramaz, herhangi bir kurum, vakıf, dernek veya spor kulübüne yardım, bağış ve benzeri nitelikte menfaat sağlayamaz, akraba, eş, dost, hemşehri ve siyasal kayırmacılık veya herhangi bir nedenle ayrımcılık yapamaz. 
  • Görevlerinin ifası sırasında ya da bu görevlerin sonucu olarak elde ettikleri resmi veya gizli nitelikteki bilgileri, kendilerine, yakınlarına veya üçüncü kişilere doğrudan veya dolaylı olarak ekonomik, siyasal veya sosyal nitelikte bir menfaat elde etmek için kullanmaz. 
  • Denetime tabi kamu idareleri ile kamu görevlileri ve diğer ilgili kişi, kurum ve kuruluşlar nezdinde aracılıkta bulunmaz. 
  • Görev, unvan ve yetkilerini kullanarak kurum ve kuruluşlardan seminer, konferans ve benzeri gelir getirici her hangi bir istekte bulunmaz. 

Nezaket ve Saygı

Sayıştay denetçileri, onur kırıcı, küçük düşürücü ve keyfi davranışlar sergilemez; baskıcı, hakaret ve tehdit edici uygulamalarda bulunmaz; birlikte görev yaptıkları ve görevleri ile ilgili diğer kişilere karşı nazik ve saygılı davranır.

Gizlilik ve Mesleki Sırların Saklanması

Sayıştay denetçileri, görevleri dolayısıyla elde ettikleri kamuya açık olmayan bilgileri, yetkili olmayan kişi ve kuruluşlara şahsi yorum, tavsiye veya başka suretlerle aktarmaz. Görevleri dolayısıyla öğrendikleri sırlar ile ilgililere ve üçüncü kişilere ilişkin gizli kalması gereken bilgileri kanunen açıkça yetkili kılınan merciler dışında hiçbir kurum, kuruluş veya kişiye açıklamaz; kendilerinin ya da başkalarının yararına veya üçüncü kişilerin zararına kullanmaz.

Yönetici Konumunda Bulunanların Sorumluluğu

Yönetici konumunda bulunan Sayıştay denetçileri;
  • Denetçiler arasında ayrım yapmaz, onlara karşı adil, dürüst ve güvenilir olur. 
  • Denetçilerin toplumsal ve ahlaki sorumluluklarını yerine getirmesine katkıda bulunur ve onları bu konuda özendirir.
  • Mesleki yaşamını özel yaşamından ayrı düşünür ve karar alırken profesyonellik ilkesinden ayrılmamaya özen gösterir ve görev dağılımını hakkaniyet ilkelerine bağlı kalarak yapar. 
  • Denetim planlamasını yaparken denetçilerin bağımsızlığı ve tarafsızlığının zedelenmemesi için gerekli rotasyonu sağlar. 
  • Mevzuat ve mesleki gereksinimler dışında, denetçiler arasında kıdem ve unvan ayrımcılığı yapmaz.
  • Denetçilere yönelik özlük haklarını kısıtlayıcı, kariyerlerine zarar verici mesleki tacizde ve çalışma yaşamı kalitesini düşüren psikolojik tacizde (mobbing) bulunmaz ve bunun oluşmasını önleyici gerekli tedbirleri alır. 
  • Denetçilere mesleki etik kuralları konusunda uygun eğitimi sağlar, bu ilkelere uyulup uyulmadığını gözetler ve etik davranış konusunda rehberlik eder. 
  • Mesleki etik kurallarının, denetçilere uygulanan temel, hazırlayıcı ve hizmet içi eğitim programlarında yer almasını sağlar.
 
[1] Söz konusu mesleki etik kurallar, Sayıştay Başsavcı ve savcıları ile kadroları Sayıştayda kalarak başka kurumlarda görevlendirilen Sayıştay denetçileri için de geçerlidir.

Yönetim Mensupları için Etik İlkeler ve Kurallar

Görevin Yerine Getirilmesinde Kamu Hizmeti Bilinci

Kamu görevlileri, kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinde; sürekli gelişimi, katılımcılığı, saydamlığı, tarafsızlığı, dürüstlüğü, kamu yararını gözetmeyi, hesap verebilirliği, öngörülebilirliği, hizmette yerindenliği ve beyana güveni esas alırlar.

Halka Hizmet Bilinci

Kamu görevlileri, kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinde; halkın günlük yaşamını kolaylaştırmayı, ihtiyaçlarını en etkin, hızlı ve verimli biçimde karşılamayı, hizmet kalitesini yükseltmeyi, halkın memnuniyetini artırmayı, hizmetten yararlananların ihtiyacına ve hizmetlerin sonucuna odaklı olmayı hedeflerler.

Hizmet Standartlarına Uyma

Kamu kurum ve kuruluşlarının yöneticileri ve diğer personeli, kamu hizmetlerini belirlenen standartlara ve süreçlere uygun şekilde yürütürler, hizmetten yararlananlara iş ve işlemlerle ilgili gerekli açıklayıcı bilgileri vererek onları hizmet süreci boyunca aydınlatırlar.

Amaç ve Misyona Bağlılık

Kamu görevlileri, çalıştıkları kurum veya kuruluşun amaçlarına ve misyonuna uygun davranırlar. Ülkenin çıkarları, toplumun refahı ve kurumlarının hizmet idealleri doğrultusunda hareket ederler.

Dürüstlük ve Tarafsızlık

Kamu görevlileri; tüm eylem ve işlemlerinde yasallık, adalet, eşitlik ve dürüstlük ilkeleri doğrultusunda hareket ederler, görevlerini yerine getirirken ve hizmetlerden yararlandırmada dil, din, felsefi inanç, siyasi düşünce, ırk, cinsiyet ve benzeri sebeplerle ayrım yapamazlar, insan hak ve özgürlüklerine aykırı veya kısıtlayıcı muamelede ve fırsat eşitliğini engelleyici davranış ve uygulamalarda bulunamazlar.
 
Kamu görevlileri, takdir yetkilerini, kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda, her türlü keyfilikten uzak, tarafsızlık ve eşitlik ilkelerine uygun olarak kullanırlar.
Kamu görevlileri, gerçek veya tüzel kişilere öncelikli, ayrıcalıklı, taraflı ve eşitlik ilkesine aykırı muamele ve uygulama yapamazlar, herhangi bir siyasi parti, kişi veya zümrenin yararını veya zararını hedef alan bir davranışta bulunamazlar, kamu makamlarının mevzuata uygun politikalarını, kararlarını ve eylemlerini engelleyemezler.

Saygınlık ve Güven

Kamu görevlileri, kamu yönetimine güveni sağlayacak şekilde davranırlar ve görevin gerektirdiği itibar ve güvene layık olduklarını davranışlarıyla gösterirler. Halkın kamu hizmetine güven duygusunu zedeleyen, şüphe yaratan ve adalet ilkesine zarar veren davranışlarda bulunmaktan kaçınırlar.
 
Kamu görevlileri, halka hizmetin kişisel veya özel her türlü menfaatin üzerinde bir görev olduğu bilinciyle hizmet gereklerine uygun hareket eder, hizmetten yararlananlara kötü davranamaz, işi savsaklayamaz, çifte standart uygulayamaz ve taraf tutamazlar.
 
Yönetici veya denetleyici konumunda bulunan kamu görevlileri, keyfi davranışlarda, baskı, hakaret ve tehdit edici uygulamalarda bulunamaz, açık ve kesin kanıtlara dayanmayan rapor düzenleyemez, mevzuata aykırı olarak kendileri için hizmet, imkân veya benzeri çıkarlar talep edemez ve talep olmasa dahi sunulanı kabul edemezler.

Nezaket ve Saygı

Kamu görevlileri, üstleri, meslektaşları, astları, diğer personel ile hizmetten yararlananlara karşı nazik ve saygılı davranırlar ve gerekli ilgiyi gösterirler, konu yetkilerinin dışındaysa ilgili birime veya yetkiliye yönlendirirler.

Yetkili Makamlara Bildirim

Kamu görevlileri, bu Yönetmelikte belirlenen etik davranış ilkeleriyle bağdaşmayan veya yasadışı iş ve eylemlerde bulunmalarının talep edilmesi halinde veya hizmetlerini yürütürken bu tür bir eylem veya işlemden haberdar olduklarında ya da gördüklerinde durumu yetkili makamlara bildirirler.
 
Kurum ve kuruluş amirleri, ihbarda bulunan kamu görevlilerinin kimliğini gizli tutar ve kendilerine herhangi bir zarar gelmemesi için gerekli tedbirleri alırlar. 

Çıkar Çatışmasından Kaçınma

Çıkar çatışması; kamu görevlilerinin görevlerini tarafsız ve objektif şekilde icra etmelerini etkileyen ya da etkiliyormuş gibi gözüken ve kendilerine, yakınlarına, arkadaşlarına ya da ilişkide bulunduğu kişi ya da kuruluşlara sağlanan her türlü menfaati ve onlarla ilgili mali ya da diğer yükümlülükleri ve benzeri şahsi çıkarlara sahip olmaları halini ifade eder.
Kamu görevlileri, çıkar çatışmasında şahsi sorumluluğa sahiptir ve çıkar çatışmasının doğabileceği durumu genellikle şahsen bilen kişiler oldukları için, herhangi bir potansiyel ya da gerçek çıkar çatışması konusunda dikkatli davranır, çıkar çatışmasından kaçınmak için gerekli adımları atar, çıkar çatışmasının farkına varır varmaz durumu üstlerine bildirir ve çıkar çatışması kapsamına giren menfaatlerden kendilerini uzak tutarlar.

Görev ve Yetkilerin Menfaat Sağlamak Amacıyla Kullanılmaması

Kamu görevlileri; görev, unvan ve yetkilerini kullanarak kendileri, yakınları veya üçüncü kişiler lehine menfaat sağlayamaz ve aracılıkta bulunamazlar, akraba, eş, dost ve hemşehri kayırmacılığı, siyasal kayırmacılık veya herhangi bir nedenle ayrımcılık veya kayırmacılık yapamazlar.
Kamu görevlileri, görev, unvan ve yetkilerini kullanarak kendilerinin veya başkalarının kitap, dergi, kaset, cd ve benzeri ürünlerinin satışını ve dağıtımını yaptıramaz; herhangi bir kurum, vakıf, dernek veya spor kulübüne yardım, bağış ve benzeri nitelikte menfaat sağlayamazlar.
Kamu görevlileri, görevlerinin ifası sırasında ya da bu görevlerin sonucu olarak elde ettikleri resmi veya gizli nitelikteki bilgileri, kendilerine, yakınlarına veya üçüncü kişilere doğrudan veya dolaylı olarak ekonomik, siyasal veya sosyal nitelikte bir menfaat elde etmek için kullanamazlar, görevdeyken ve görevden ayrıldıktan sonra yetkili makamlar dışında hiçbir kurum, kuruluş veya kişiye açıklayamazlar.
Kamu görevlileri, seçim kampanyalarında görev yaptığı kurumun kaynaklarını doğrudan veya dolaylı olarak kullanamaz ve kullandıramazlar.

Hediye Alma ve Menfaat Sağlama Yasağı

Kamu görevlisinin tarafsızlığını, performansını, kararını veya görevini yapmasını etkileyen veya etkileme ihtimali bulunan, ekonomik değeri olan ya da olmayan, doğrudan ya da dolaylı olarak kabul edilen her türlü eşya ve menfaat hediye kapsamındadır.
 
Kamu görevlilerinin hediye almaması, kamu görevlisine hediye verilmemesi ve görev sebebiyle çıkar sağlanmaması temel ilkedir.
 
Kamu görevlileri, yürüttükleri görevle ilgili bir iş, hizmet veya menfaat ilişkisi olan gerçek veya tüzel kişilerden kendileri, yakınları veya üçüncü kişi veya kuruluşlar için doğrudan doğruya veya aracı eliyle herhangi bir hediye alamazlar ve menfaat sağlayamazlar.
 
Kamu görevlileri, kamu kaynaklarını kullanarak hediye veremez, resmi gün, tören ve bayramlar dışında, hiçbir gerçek veya tüzel kişiye çelenk veya çiçek gönderemezler; görev ve hizmetle ilgisi olmayan kutlama, duyuru ve anma ilanları veremezler.
 
Uluslararası ilişkilerde nezaket ve protokol kuralları gereğince, yabancı kişi ve kuruluşlar tarafından verilen hediyelerden, 3628 sayılı Kanun'un 3. maddesi hükümleri saklı kalmakla birlikte, söz konusu maddede belirtilen sınırın altında kalanlar da beyan edilir.
 
Aşağıda belirtilenler hediye alma yasağı kapsamı dışındadır:
  • Görev yapılan kuruma katkı anlamına gelen, kurum hizmetlerinin hukuka uygun yürütülmesini etkilemeyecek olan ve kamu hizmetine tahsis edilmek, kurumun demirbaş listesine kaydedilmek ve kamuoyuna açıklanmak koşuluyla alınanlar (makam aracı ve belli bir kamu görevlisinin hizmetine tahsis edilmek üzere alınan diğer hediyeler hariç) ile kurum ve kuruluşlara yapılan bağışlar, Kitap, dergi, makale, kaset, takvim, cd veya buna benzer nitelikte olanlar,
  • Halka açık yarışmalarda, kampanyalarda veya etkinliklerde kazanılan ödül veya hediyeler, 
  • Herkese açık konferans, sempozyum, forum, panel, yemek, resepsiyon veya buna benzer etkinliklerde verilen hatıra niteliğindeki hediyeler, 
  • Tanıtım amacına yönelik, herkese dağıtılan ve sembolik değeri bulunan reklam ve el sanatları ürünleri,
  • Finans kurumlarından piyasa koşullarına göre alınan krediler. 

Aşağıda belirtilenler ise hediye alma yasağı kapsamındadır:
  • Görev yapılan kurumla iş, hizmet veya çıkar ilişkisi içinde bulunanlardan alınan karşılama, veda ve kutlama hediyeleri, burs, seyahat, ücretsiz konaklama ve hediye çekleri, 
  • Taşınır veya taşınmaz mal veya hizmet satın alırken, satarken veya kiralarken piyasa fiyatına göre makul olmayan bedeller üzerinden yapılan işlemler, 
  • Hizmetten yararlananların vereceği her türlü eşya, giysi, takı veya gıda türü hediyeler,
  • Görev yapılan kurumla iş veya hizmet ilişkisi içinde olanlardan alınan borç ve krediler. 

Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik kapsamına giren en az genel müdür, eşiti ve üstü görevliler, söz konusu Yönetmelik’in 15 inci maddesinin 5 inci fıkrası ve 6 ncı fıkranın (a) bendinde sayılan hediyelere ilişkin bir önceki yılda aldıklarının listesini, herhangi bir uyarı beklemeksizin her yıl Ocak ayı sonuna kadar Kamu Görevlileri Etik Kuruluna bildirirler.

Kamu Malları ve Kaynaklarının Kullanımı

Kamu görevlileri, kamu bina ve taşıtları ile diğer kamu malları ve kaynaklarını kamusal amaçlar ve hizmet gerekleri dışında kullanamaz ve kullandıramazlar, bunları korur ve her an hizmete hazır halde bulundurmak için gerekli tedbirleri alırlar. 

Savurganlıktan Kaçınma

Kamu görevlileri, kamu bina ve taşıtları ile diğer kamu malları ve kaynaklarının kullanımında israf ve savurganlıktan kaçınır; mesai süresini, kamu mallarını, kaynaklarını, işgücünü ve imkanlarını kullanırken etkin, verimli ve tutumlu davranırlar. 

Bağlayıcı Açıklamalar ve Gerçek Dışı Beyan

Kamu görevlileri, görevlerini yerine getirirken yetkilerini aşarak çalıştıkları kurumlarını bağlayıcı açıklama, taahhüt, vaat veya girişimlerde bulunamazlar, aldatıcı ve gerçek dışı beyanat veremezler. 

Bilgi Verme, Saydamlık ve Katılımcılık

Kamu görevlileri, halkın bilgi edinme hakkını kullanmasına yardımcı olurlar. Gerçek ve tüzel kişilerin talep etmesi halinde istenen bilgi veya belgeleri, 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanununda belirlenen istisnalar dışında, usulüne uygun olarak verirler.
Üst yöneticiler, ilgili kanunların izin verdiği çerçevede, kurumlarının ihale süreçlerini, faaliyet ve denetim raporlarını uygun araçlarla kamuoyunun bilgisine sunarlar.
Kamu görevlileri, kamu hizmetleri ile ilgili temel kararların hazırlanması, olgunlaştırılması, alınması ve bu kararların uygulanması aşamalarından birine, bir kaçına veya tamamına, aksine yasal bir hüküm olmadıkça, o karardan doğrudan ya da dolaylı olarak etkilenecek olanların katkıda bulunmasını sağlamaya dikkat ederler.

Yöneticilerin Hesap Verme Sorumluluğu

Kamu görevlileri, kamu hizmetlerinin yerine getirilmesi sırasında sorumlulukları ve yükümlülükleri konusunda hesap verebilir ve kamusal değerlendirme ve denetime her zaman açık ve hazır olurlar.
Yönetici kamu görevlileri, kurumlarının amaç ve politikalarına uygun olmayan işlem veya eylemleri engellemek için görev ve yetkilerinin gerektirdiği önlemleri zamanında alırlar.
Yönetici kamu görevlileri, yetkisi içindeki personelin yolsuzluk yapmasını önlemek için gerekli tedbirleri alırlar. Bu tedbirler; yasal ve idari düzenlemeleri uygulamayı, eğitim ve bilgilendirme konusunda uygun çalışmalar yapmayı, personelinin karşı karşıya kaldığı mali ve diğer zorluklar konusunda dikkatli davranmayı ve kişisel davranışlarıyla personeline örnek olmayı kapsar.
Yönetici kamu görevlileri, personeline etik davranış ilkeleri konusunda uygun eğitimi sağlamak, bu ilkelere uyulup uyulmadığını gözetlemek, geliriyle bağdaşmayan yaşantısını izlemek ve etik davranış konusunda rehberlik etmekle yükümlüdür. 

Eski Kamu Görevlileriyle İlişkiler

Kamu görevlileri, eski kamu görevlilerini kamu hizmetlerinden ayrıcalıklı bir şekilde faydalandıramaz, onlara imtiyazlı muamelede bulunamaz.
Kamu görevlerinden ayrılan kişilere, ilgili kanunlardaki hükümler ve süreler saklı kalmak kaydıyla, daha önce görev yaptıkları kurum veya kuruluştan, doğrudan veya dolaylı olarak herhangi bir yüklenicilik, komisyonculuk, temsilcilik, bilirkişilik, aracılık veya benzeri görev ve iş verilemez.

Mal Bildiriminde Bulunma

Kamu görevlileri, kendileriyle eşlerine ve velayeti altındaki çocuklarına ait taşınır ve taşınmazları, alacak ve borçları hakkında, 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu hükümleri uyarınca, yetkili makama mal bildiriminde bulunurlar.
Kamu Görevlileri Etik Kurulu, gerek gördüğü takdirde mal bildirimlerini inceleme yetkisine sahiptir. Mal bildirimlerindeki bilgilerin doğruluğunun kontrolü amacıyla ilgili kişi ve kuruluşlar (bankalar ve özel finans kurumları dâhil) talep edilen bilgileri, en geç otuz gün içinde Kurula vermekle yükümlüdürler.

Etik Sözleşmesi

Kamu hizmetinin her türlü özel çıkarın üzerinde olduğu ve kamu görevlisinin halkın hizmetinde bulunduğu bilinç ve anlayışıyla;
 
  • Halkın günlük yaşamını kolaylaştırmak, ihtiyaçlarını en etkin, hızlı ve verimli biçimde karşılamak, hizmet kalitesini yükseltmek ve toplumun memnuniyetini artırmak için çalışmayı
  • Görevimi insan haklarına saygı, saydamlık, katılımcılık, dürüstlük, hesap verebilirlik, kamu yararını gözetme ve hukukun üstünlüğü ilkeleri doğrultusunda yerine getirmeyi,
  • Dil, din, felsefi inanç, siyasi düşünce, ırk, yaş, bedensel engelli ve cinsiyet ayrımı yapmadan, fırsat eşitliğini engelleyici davranış ve uygulamalara meydan vermeden tarafsızlık içerisinde hizmet gereklerine uygun davranmayı,
  • Görevimi, görevle ilişkisi bulunan hiçbir gerçek veya tüzel kişiden hediye almadan, maddi ve manevi fayda veya bu nitelikte herhangi bir çıkar sağlamadan, herhangi bir özel menfaat beklentisi içinde olmadan yerine getirmeyi,
  • Kamu malları ve kaynaklarını kamusal amaçlar ve hizmet gerekleri dışında kullanmamayı ve kullandırmamayı, bu mal ve kaynakları israf etmemeyi,
  • Kişilerin dilekçe, bilgi edinme, şikayet ve dava açma haklarına saygılı davranmayı, hizmetten yararlananlara, çalışma arkadaşlarıma ve diğer muhataplarıma karşı ilgili, nazik, ölçülü ve saygılı hareket etmeyi,
  • Kamu görevlileri Etik Kurulunca hazırlanan yönetmeliklerle belirlenen etik davranış ilke ve değerlerine bağlı olarak görev yapmayı ve hizmet sunmayı taahhüt ederim.

Etik Komisyonu

5176 sayılı Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'un 7’nci maddesi gereği çıkarılan Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri Başvuru Usül ve Esasları Hakkında Yönetmelik'in 29’uncu maddesi uyarınca Başkanlığın 04/04/2023 tarihli Olur’u ile aşağıdaki üyelerden oluşan Etik Komisyonu oluşturulmuştur.

 
BAŞKAN Orhan YAŞA Sayıştay Başkan Yardımcısı
ÜYE Yaşar UZUN Uzman Denetçi
ÜYE Eda VEZİROĞLU Uzman Denetçi


 

Etkinlikler

  • Portekiz Sayıştayı tarafından 16 Mart 2021 tarihinde çevirim içi toplantı şeklinde düzenlenen EUROSAI Denetim ve Etik Çalışma Gücü On Birinci Toplantısı’na kurumsal katılım sağlanmıştır.
  • 10-11 Aralık 2019 tarihleri arasında Almanya Sayıştayı ev sahipliğinde Bonn'da düzenlenen EUROSAI Denetim ve Etik Çalışma Gücü Onuncu Toplantısı’na kurumsal katılım sağlanmıştır. 
  • EUROSAI Denetim ve Etik Görev Gücü tarafından 15-19 Temmuz 2019 tarihleri arasında Sırbistan Sayıştayı ev sahipliğinde Belgrad'da düzenlenen IntoSAINT moderatörlüğü eğitimine kurumsal katılım sağlanmıştır.
  • Yönetim Mensuplarına yönelik 30 Haziran - 06 Temmuz 2019 tarihleri arasında "Etik Yönetimi ve Mevzuatı" konulu eğitim semineri düzenlenmiştir.
  • Kamu Görevlileri Etik Kurulu koordinasyonunda 30 Mayıs 2019 tarihinde düzenlenen Etik Platformu 9’ ncu toplantısına kurumsal katılım sağlanmıştır.
  • Ekonomik İşbirliği Organizasyonu Yüksek Denetim Kurumları Teşkilatı (ECOSAI) üyesi Sayıştaylara yönelik “Etik Denetimine Giriş” konulu çalıştay, Başkanlığımızın ev sahipliğinde 15-19 Nisan 2019 tarihlerinde Antalya’da gerçekleştirildi.
  •  22-23 Ekim 2018 tarihinde Portekiz Sayıştayının ev sahipliğinde düzenlenen EUROSAI Denetim ve Etik Çalışma Gücü Dokuzuncu Toplantısına kurumsal katılım sağlanmıştır.
  • Doç. Dr. Tuğba UÇMA UYSAL, Dr. YMM. Masum TÜRKER ve Prof. Dr. Ganite KURT tarafından hazırlanan “Etik ve Etik Kurallar” kitabı Başkanlığımızca yayınlanmıştır.
  • 15-16 Temmuz 2018 tarihleri arasında Daire Başkanı ve Üyelerimize yönelik “Yargı Etiği Ulusal ve Uluslararası Yaklaşımlar” konulu program düzenlenmiştir.
  • Sayıştay Denetçileri İçin Sürekli Eğitim Yönergesi kapsamında, 21 Şubat, 25 Nisan ve 03 Mayıs 2018 tarihlerinde  "Sayıştaylar ve Etik Kurallar" konulu eğitim düzenlenmiştir.
  • Başbakanlık Kamu Görevlileri Etik Kurulunun daveti üzerine, 10 Ekim 2017 tarihinde Ankara'da düzenlenen Etik Platformu’nun 8. Toplantısına kurumsal katılım sağlanmıştır. Söz konusu Platformun amacı, etik stratejilerin oluşturulması, geliştirilmesi, yönlendirilmesi, koordinasyonu ve izlenmesine yardımcı olmak ve iyi uygulama örneklerini paylaşmak suretiyle toplumda, kamu kurumlarında ve sivil toplum örgütlerinde etik farkındalığı güçlendirmek ve ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yaparak etik kültürün gelişimine katkı sağlamak olup etik alanında iyi uygulama örneklerinin paylaşıldığı toplantıda Başkanlığımız, Etik Platformu Protokol metnini imzalayarak Etik Platformu üyesi olmuştur.
  • 18 Ekim 2017 tarihinde Kamu Görevlileri Etik Kurulunun “Yolsuzluğun Önlenmesi ve Etiğin Teşviki İçin Teknik Destek Projesi Uluslararası Konferansı’na kurumsal katılım sağlanmıştır.
  • 02-03 Şubat 2017 tarihinde İngiltere Sayıştayının ev sahipliğinde düzenlenen EUROSAI Denetim ve Etik Çalışma Gücü Sekizinci Toplantısına kurumsal katılım sağlanmıştır.
  • 27 Şubat-3 Mart 2017 tarihinde Macaristan Sayıştayı tarafından düzenlenen 4. Uluslararası Dürüstlük Semineri’ne kurumsal katılım sağlanmıştır.
  • 14-16 Eylül 2016 tarihlerinde Macaristan’da düzenlenen “Sayıştaylarda Etik ve Dürüstlüğün Önemi Konulu Konferans ve EUROSAI Kapasite Geliştirme Çalışma Ekibi (GT- 1) 10. Toplantısı”na kurumsal katılım sağlanmıştır.
  • 08 Eylül 2016’da Bosna-Hersek Sayıştayı ev sahipliğinde Saraybosna’da düzenlenen “Sayıştayların Bağımsızlığı Konulu Yuvarlak Masa Toplantısı”na kurumsal katılım sağlanmıştır.
  • Başkanlığımız 2016 yılı eğitim faaliyetleri kapsamında 5 Eylül – 9 Eylül 2016 tarihleri arasında Sayıştay Başkanlığı Antalya-Manavgat Eğitim ve Dinlenme Tesislerinde yönetim mensuplarına yönelik “Mesleki Etik ve Disiplin” konulu eğitim verilmiştir.
  • 19-20 Mayıs 2016’da İspanya Sayıştayı ev sahipliğinde düzenlenen EUROSAI Denetim ve Etik Çalışma Gücü Yedinci Toplantısı'na kurumsal katılım sağlandı.
  • Başbakanlık Kamu Görevlileri Etik Kurulu Başkanı Prof. Dr. Sedat MURAT tarafından 16 Mart 2016 tarihinde “Kamu Yönetiminde Etik” konulu konferans verilmiştir.
  • Sayıştayımızın ev sahipliğinde 26–27 Kasım 2015 tarihleri arasında düzenlenen Avrupa Sayıştayları Birliği (EUROSAI) Denetim ve Etik Çalışma Gücü Semineri Gölbaşı Eğitim Tesislerimizde gerçekleştirilmiştir.
  • 16-18 Kasım 2015 tarihinde Hollanda Sayıştayı tarafından düzenlenen  “Sayıştayların Performansını Değerlendirme Çerçevesi (SAI PMF) Eğitimi” programına  kurumsal katılım sağlanmıştır.
  • 20-21 Nisan 2015’de İtalya Sayıştayının ev sahipliğinde düzenlenen EUROSAI Denetim ve Etik Çalışma Gücü Altıncı Toplantısı’na kurumsal katılım sağlanmıştır.
  • 2-6  Haziran 2014 tarihlerinde Avusturya’da düzenlenen Birleşmiş Milletler Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi Yolsuzluğun Önlenmesi Çalışma Grubu Toplantısı’na kurumsal katılım sağlanmıştır.
  • 12-16 Mayıs 2014 tarihlerinde Norveç Sayıştayının ev sahipliğinde düzenlenen Sayıştayların Performanslarını Değerlendirme Çerçevesi Eğitimi'ne kurumsal katılım sağlanmıştır.
  • 23-25 Nisan 2014 tarihlerinde  Malezya Sayıştayının ev sahipliğinde düzenlenen ASOSAI Yolsuzluk ve Hileleri Önlemede Denetim Konulu Araştırma Projesi Toplantısı'na kurumsal katılım sağlanmıştır.
  • 2014 yılı Hizmet İçi Eğitim Faaliyetleri kapsamında 16 Nisan 2014 tarihinde  mensuplarımıza “Değerler Etiği ve Sayıştay Denetçilerinin Mesleki Etik Kuralları” konusunda konferans düzenlenmiştir.  Konferansa Sayıştay Emekli  Daire Başkanı ve Kamu Görevlileri Etik Kurulu Üyesi  Erdoğan KESİM konuşmacı olarak katılmıştır.
  • 02-03 Nisan 2014 tarihlerinde Romanya Sayıştayı ev sahipliğinde düzenlenen EUROSAI Denetim ve Etik Görev Gücü Beşinci Toplantısı'na kurumsal katılım sağlanmıştır.
  • 28 Mart 2014 tarihinde Macaristan Sayıştayının ev sahipliğinde düzenlenen “Sayıştayların Bağımsızlığı Sempozyumu”na kurumsal katılım sağlanmıştır.
  • Başkanlığımız konferans salonunda 25.05.2011 tarihinde Başbakanlık Kamu Görevlileri Etik Kurulu tarafından "Etik Kültürün Geliştirilmesinde Kamu-Sivil Toplum İşbirliği Sempozyumu” düzenlenmiştir.  
Copyright © Sayıştay Başkanlığı 2024